en la angla
Ĉapitro 10: AL LA MONDA KOMUNUMO
3. Malkonstrui la Unuiĝintajn Naciojn.
3.1. La homa-historia sperto de la Unuiĝintaj Nacioj
Mi menciis pli frue, ke la Monda Komunumo havas kelkajn similecojn kun la Unuiĝintaj Nacioj (UN), sed fakte, la Monda Komunumo povas esti dirita kiel komunista modelo de malmuntado kaj rekonstruado de UN, kaj ke ĝi ne simple neas UN.
Tamen, UN neniam povos eviti la esencon de internacia ordo kiu estis formita sub la gvidado de la venkaj Aliancitaj Potencoj en 2-a Mondmilito kaj centrita sur ili. Krome, la divido inter Oriento kaj Okcidento ene de la kvin ĉefaj potencoj de UN dum la Malvarma Milito kaj post-malvarma milito malhelpis ĝian funkciadon.
Malgraŭ ĉi tiuj mankoj, la UN-sistemo estas unika sperto en la homa historio kaj meritas esti pli alte taksata. Ĉi tio estas ĉar ne ekzistas precedenco en la homa historio por ke federacio kiel UN, kiu kovras preskaŭ la tutan terglobon, pluvivis dum pli ol duonjarcento. Eĉ meze de la Malvarma Milito, kiu dividis la mondon en du, UN eltenis la elementojn sen tute disfali.
La Monda Komunumo estas konstruita sur la valora homa-historia sperto de UN. Tamen, pro siaj propraj limoj, UN nepre atingos blokiĝon. Per malmuntado kaj reorganizado de UN aperos la Monda Komunumo. Malsupre, mi ŝatus rigardi la strukturon de la Monda Komunumo kompare kun la ekzistanta UN.
3.2. Komunumo de homaro
Unue, ni devas plifortigi niajn ligojn kiel komunumo de homaro, ne nur federacio de nacioj.
Kiel terminologia garantio por tia komunumo, Esperanto fariĝos la provizora oficiala lingvo, kaj Monda Komunumo estos la oficiala nomo.
Krome, anstataŭ la gregoria kalendaro, kiu tradicie estis la fakta komuna kalendaro ĉie en la mondo, nova kalendara sistemo (Mondkomunuma kalendaro) estos uzata, kun la jaro en kiu la Ĉarto de la Monda Komunumo efektiviĝas kiel la unua jaro. Tamen, ĉiu konsistiga unuo de la Monda Komunumo estas libera adopti sian propran kalendaran sistemon, inkluzive de la gregoria kalendaro.
Due, la administrado centrita sur la kvin ĉefaj potencoj (Usono, Britio, Francio, Rusio kaj Ĉinio) estu aboliciita.
Anstataŭ la regado de la kvin grandaj potencoj, la Monda Komunumo havos la Konferencon de Kvin Grand-zonaj Reprezentantoj kiel sian konstantan plenuman organon. Ĉi tie, la kvin grandaj zonoj rilatas al la sekvaj kvin ligitaj regionoj sur la tero.
○Tutafrika-Sud-Atlantika zono
:Inkluzivas la sferon de la afrika kontinento kaj ĉirkaŭajn atlantikajn insulojn
○Tut-Eŭropa-Siberia zono
:Inkluzivas la tutan Eŭropon kaj la sferon apartenantan al la nuna Rusa Federacio, ekskludante Malproksiman Orientan Siberion.
○Tutokcidenta Azio-Hinda Oceana zono
:Inkluzivas la sferojn de Okcidenta Azio, Mezazio kaj Sudazio
○Tutorienta Azio-Oceania zono
:Inkluzivas la sferojn de Sudorienta Azio, Orientazio kaj Oceanio.
○Tutamerika-Kariba zono
:Inkluzivas la sferojn de Nordameriko, Centra kaj Sudameriko, kaj la Karibio
Grand-zona Komunuloja Konvencio estos establita en ĉiu el la kvin grandaj zonoj menciitaj supre, kaj servos kiel forumo por determini regionajn politikajn kaj ekonomiajn politikojn ene de la granda zono kaj por intra-regiona kunlaboro.
Delegitoj al la grand-zona Komunuloja Konvencio estas de la lokaj areoj aŭ la kvazaŭ-zonoj ene de la zonoj inkluditaj en la granda zono. La Komunuloja Konvencio de la lokaj areoj aŭ la kvazaŭ-zonoj elektas unu personon kiel delegiton al la grand-zona Komunuloja Konvencio el inter siaj propraj delegitoj.
Kvankam povas ŝajni komplike elekti delegitojn al la grand-zona Komunuloja Konvencio ne por ĉiu zono sed por ĉiu loka areo aŭ la kvazaŭ-zono, estas grave noti ke la kvin grandaj zonoj estas regiona alianco de inkluzivaj zonoj. Tio estas aparato por malhelpi la regionon fariĝi reciproke konkurenciva politika kaj ekonomia bloko, samtempe profundigante kunlaborajn rilatojn ene de la regiono sur pli loka nivelo.
Male al la Komunuloyaj Konvencioj ene de la zonoj, tiu ĉi grand-zona Komunuloja Konvencio adoptas sean sistemon, do elektiĝas prezidanto por ĉiu sesio, sed krom tio, la Konstanta Reprezentanto Plenrajta kiu reprezentas ĉiun grand-zonon ekstere estas elektita.
Ĉi tiu posteno ne estas tiel nomata ŝtatestro, kaj estas nur reprezentanto de ĉiu granda zono en eksteraj rilatoj, sed male al la Ambasadoro Eksterordinara kaj Plenrajta posteno, ĉi tiu estas konstanta posteno elektita por periodo de proksimume kvar jaroj.
Ĉi tiuj kvin grand-zonaj Konstantaj Reprezentantoj Plenrajtuloj konsistigas la Konferencon de Kvin Grand-zonaj Reprezentantoj, kaj ĉiuj gravaj tutmondaj politikoj estas diskutitaj en ĉi tiu konferenco. Rezulte, la internacia oligarĥia sistemo, en kiu decidoj estas farataj nur de malgranda nombro da gvidantoj de ĉefaj landoj super la kapo de UN, kiel la nuna pintkunveno de gvidantoj de ĉefaj landoj estos abolita.
3.4. Administrado temigis la sudan hemisferon
Trie, ekonomia kaj politika administrado centrita sur la Norda Hemisfero povas esti reviziita.
La nuna ĉefsidejo kaj kernaj organoj de UN, inkluzive de la Sekureca Konsilio, situas en Novjorko, kaj la Homaj Rajtoj-Konsilio situas en Ĝenevo, kun ĉiuj ĝiaj centraj funkcioj koncentritaj en la Norda Hemisfero, precipe en Usono kaj Eŭropo. En kontrasto, La Monda Komunumo iĝos pli koncentrita sur la Suda Hemisfero, kiu historie tendencis esti malĉefa al la Norda Hemisfero.
Specife, la ĉefsidejo de la Monda Komunumo kaj centraj funkcioj, inkluzive de la Packonsilio implikita en pacfarado, estos lokitaj en unu el la urboj ene de la tutafrika-sud-atlantika zono. La kialo por meti la ejon en Afrikon estas, ke Afriko delonge estas simbolo de la Norda-Suda problemo, kaj kvankam ĝi estas ankaŭ konflikto-inklina regiono, kaj ke la fakto ke ne ekzistas nukleaj armiloj sur la tuta afrika kontinento faras konvenas esti la centro de la Monda Komunumo.
Aliflanke, funkcioj rilataj al homaj rajtoj troviĝos en urbo en la tutamerika-kariba zono, precipe en Sudameriko. La kialo por meti ĝin en Sudamerikon estas eviti la antaŭjuĝon ke "homaj rajtoj = okcident-centraj valoroj", kiu ofte estis utiligita kiel preteksto por pravigi homajn rajtojn malobservojn en Azio kaj Afriko. Ĉi tio estas ĉar, krom la subtilecoj de Sudameriko, kiu havas kaj okcidentan kaj ne-okcidentan kulturon, la historia sperto de la regiono libervole venki la perfortajn militajn diktatorecojn, kiuj iam regis, igas ĝin taŭga kiel bazo por homaj rajtoj.
3.5. Diskuto pri mondaj oficialaj lingvoj
Kvare, ni ŝanĝu la internacian lingvan situacion, kiu fakte estas partia al la angla, kaj komenci diskuton pri adopto de ununura, neŭtrala monda oficiala lingvo.
Nuntempe UN adoptis la politikon de pluralaj oficialaj lingvoj, kiu indikas ses lingvojn kiel oficialajn lingvojn: la angla, la franca, la rusa kaj la ĉina, kiuj estas la oficialaj lingvoj de la kvin ĉefaj potencoj, plus la hispana kaj la araba, kiuj estas vaste parolataj. Tamen, estas klare, ke la angla estas fakte donita la statuso de la baza oficiala lingvo.
Aliflanke, la Monda Komunumo ne ekskludas la idiomaman uzon de la angla, kiu havas altan prevalencon, sed kiel lingva garantio de la tutmonda homa komunumo, necesas krei unuopan, pli neŭtralan oficialan lingvon en la tuta mondo. Esperanto, kiu havas la plej altan disvastigon inter la konstruita lingvo evoluintaj kiel mondlingvo, estos indikita kiel la provizora ununura oficiala mondlingvo por malfermi la eblecon al la etnoj de la mondo komuniki sur egala bazo. (*)
*La kialo, kial mi konservas ĉi tion kiel provizoran deklaron, estas ke restas loko por debato, ĉu Esperanto, kiu estis disvolvita en Eŭropo, povas esti vere neŭtrala ne nur politike, sed ankaŭ lingve. Tial la Monda Komunumo komencos diskuti ĉu konfirmi Esperanton kiel la oficiala lingvo de la mondo aŭ evoluigi novan, lingve neŭtralan planlingvon. Ĉi tio povas esti malfacila demando, kiu ne povas esti facile konkludita, sed laŭ la nuna UN-sistemo, kiu estas tre partia al la angla, ĉiu diskuto pri la oficialaj lingvoj de la mondo estas forĵetita kiel tabuo aŭ fantazio.
